دیباچه | برگردان: پریسا نصرآبادی

دیباچه

مجلّد حاضر، بر مبنای درس گفتارهای دکتر ماریا مونتسوری در احمدآباد، در طول نخستین دوره آموزشی وی تهیه شده است، که پس از اتمام توقیف وی در هند که تا پایان جنگ جهانی دوم به طول انجامید، ارائه شده است.

در این درس گفتارها، او توان ذهنی یگانه کودک خردسال را آشکار می کند، که به او این توانایی را می بخشد که تنها طی چند سال، بدون معلّم، بدون هیچ یک از کمک های معمول آموزشی و تقریباً به حال خود واگذاشته و بازمانده از آموزش، تمام آن چه خصلت نمای شخصیت انسانی است را برسازد و عیناً ایجاد نماید.

چنین دستاوردی به وسیله یک موجود زنده که به لحاظ توان فیزیکی ضعیف است، موجودی که با استعدادهای بالقوّه فوق العاده ای متولّد شده، اما به لحاظ عملی فاقد تمام جنبه های بالفعل حیات ذهنی است، موجودی که شاید بتوان آن را صفرمطلق نامید، اما تنها پس از 6 سال بر تمام موجودات زنده دیگر تفوّق یافته، درواقع یکی از عالی ترین اسرار هستی است.

در کتاب پیشِ رو، دکتر مونتسوری نه تنها بینش نافذ خود را بر مبنای مشاهدات از نزدیک و فهم مقتضی، بر روی نخستین و در عین حال تعیین کننده ترین پدیده ی دوران حیات انسان می تاباند، بلکه همچنین مسئولیت بشریّت بالغ در قبال آن را نیز خاطرنشان می کند. او در واقع یک معنای عملی از آن چه اکنون به عنوان ضرورت "آموزش از زمان تولّد" پذیرفته شده است را به دست می دهد. امری که تنها زمانی که آموزش و پرورش، "کمکی به زندگی" شود و از محدودیت ها و تنگناهای تدریس و انتقال مستقیم دانش یا ایدئال ها از یک ذهن به دیگر اذهان فراتر رود، میسّر می شود.

یکی از شناخته شده ترین اصول روش مونتسوری، "آمایش محیط" است؛ در این مرحله از زندگی و مدّت ها قبل از این که کودک وارد مدرسه شود، اصلِ یادشده، کلیدِ فهمِ آموزش از زمان تولّد، به منظور پرورش و تربیت فردیِ یک انسان از همان ابتدا را فراهم می آورد. این دعوی است که بر مبانی علمی بنیان نهاده شده، اما هم چنین ادّعایی است از جانب کسی که خود شاهد ابراز و آشکارگی  طبیعت کودکان در سراسر جهان بوده و به این امر یاری رسانده است؛ او به آشکار شدن آن عظمت ذهنی و روحی کمک کرده است، که تقابل شگفت انگیزی با تصویر نمایش داده شده با نوع بشری دارد که در طول دوره تعیین کننده شکل گیری اش، به حال خود رها شده و به مثابه بزرگترین تهدید برای بقاء خود رشد می کند.

ماریو م. مونتسوری

کراچی، مه 1949